در این مقاله از دکتر صنعت کار، تلاش می‌کنیم تا به‌طور جامع و تشریحی به بررسی آندوسکوپی دیسک گردن بپردازیم ابتدا با ساختار دیسک‌های گردنی و علل آسیب آن‌ها آشنا می‌شویم سپس مراحل انجام آندوسکوپی نحوه آماده‌سازی بیمار مزایا معایب و مراقبت‌های پس از انجام این روش را توضیح می‌دهیم در پایان نیز نتیجه‌گیری جامعی از مطالب ارائه خواهد شد
ستون فقرات گردنی یکی از حساس‌ترین و در عین حال حیاتی‌ترین بخش‌های بدن انسان است که نه تنها وزن سر را تحمل می‌کند بلکه ارتباطی حیاتی میان مغز و اندام‌های بدن از طریق اعصاب نخاعی برقرار می‌سازد در این ناحیه دیسک‌های بین مهره‌ای همانند ضربه‌گیرهایی عمل می‌کنند که از تماس مستقیم مهره‌ها جلوگیری کرده و انعطاف‌پذیری گردن را ممکن می‌سازند اما گاهی اوقات این دیسک‌ها دچار آسیب یا بیرون‌زدگی می‌شوند و موجب فشار بر ریشه‌های عصبی یا نخاع می‌گردند که این وضعیت می‌تواند با درد سفتی گردن گزگز بازوها و حتی ضعف حرکتی همراه باشد
در گذشته درمان مشکلات دیسک گردن بیشتر متکی بر داروهای ضد التهاب فیزیوتراپی یا در موارد پیشرفته جراحی باز بود اما با پیشرفت‌های شگرف در عرصه فناوری‌های پزشکی روشی نوین و کم تهاجمی به نام آندوسکوپی دیسک گردن معرفی شد این روش با هدف کاهش درد و فشار وارده بر اعصاب و بدون نیاز به جراحی‌های بزرگ و پرریسک طراحی شده است
ساختار دیسک‌های گردنی و علل آسیب آن‌ها
دیسک‌های گردنی بین مهره‌های ستون فقرات گردن قرار گرفته‌اند و عملکرد آن‌ها مشابه دیسک‌های کمری است این دیسک‌ها از دو بخش تشکیل شده‌اند یک بخش خارجی که حالت فیبری و سخت دارد و یک بخش داخلی که ژله‌ای و نرم‌تر است فشارهای مداوم یا حرکات نامناسب گردن می‌توانند باعث پارگی یا جابجایی بخش مرکزی دیسک شوند که در نتیجه بر اعصاب نخاعی یا ریشه‌های عصبی فشار وارد شده و علائم متعددی ایجاد می‌گردد
از جمله علل شایع آسیب به دیسک گردن می‌توان به وضعیت‌های نامناسب نشستن یا خوابیدن استفاده طولانی‌مدت از کامپیوتر حرکات ناگهانی یا شدید گردن که معمولاً در تصادف‌ها رخ می‌دهند افزایش سن فعالیت‌های شغلی تکراری و حتی عوامل ژنتیکی اشاره کرد
آندوسکوپی دیسک گردن چیست؟
آندوسکوپی دیسک گردن یک روش درمانی نوین و کم تهاجمی است که با هدف کاهش فشار روی اعصاب و برداشتن یا اصلاح قسمت بیرون‌زده دیسک انجام می‌شود این روش به جای برش بزرگ جراحی تنها با ایجاد یک برش بسیار کوچک در پوست انجام می‌شود و از طریق آن ابزاری باریک و مجهز به دوربین و نور به ناحیه آسیب‌دیده هدایت می‌شود
پزشک از طریق این ابزار می‌تواند مستقیماً ناحیه مورد نظر را مشاهده کرده و با دقت بالا عمل مورد نیاز را انجام دهد این روش معمولاً تحت بی‌حسی موضعی یا بی‌هوشی سبک انجام می‌شود و به بیمار اجازه می‌دهد پس از مدت زمان کوتاهی به فعالیت‌های روزمره خود بازگردد
مراحل انجام آندوسکوپی دیسک گردن
پیش از انجام آندوسکوپی بیمار باید تحت معاینات دقیق بالینی و تصویربرداری‌هایی نظیر ام آر آی یا سی تی اسکن قرار گیرد تا محل دقیق آسیب مشخص شود پس از بررسی‌های لازم و تشخیص نیاز به عمل بیمار برای روز انجام آندوسکوپی آماده می‌شود
در ابتدا ناحیه گردن بیمار استریل شده و پس از اعمال بی‌حسی موضعی یا بی‌هوشی سبک پزشک با استفاده از راهنمایی تصویربرداری برش کوچکی در پوست ایجاد می‌کند آندوسکوپ از طریق این برش وارد فضای بین مهره‌ای می‌شود و دوربین متصل به آن تصاویر دقیقی از محل دیسک و اعصاب اطراف را به مانیتور منتقل می‌کند
با مشاهده دقیق محل آسیب پزشک می‌تواند بخشی از دیسک که بیرون زده یا دچار پارگی شده را با ابزارهای مخصوص اصلاح یا خارج کند در این فرآیند هیچ‌گونه آسیبی به ساختارهای حیاتی گردن وارد نمی‌شود پس از پایان عمل ابزارها خارج شده و محل برش پانسمان می‌شود بیمار معمولاً چند ساعت تحت نظر باقی می‌ماند و پس از آن مرخص می‌شود
مزایای آندوسکوپی دیسک گردن
این روش درمانی دارای مزایای بسیاری نسبت به جراحی‌های سنتی است از جمله این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد
آسیب بسیار کمتر به بافت‌های اطراف ستون فقرات و عضلات گردن
کاهش چشمگیر درد پس از عمل به دلیل نبود برش‌های وسیع
بهبودی سریع‌تر و بازگشت به فعالیت‌های عادی در زمان کوتاه‌تر
ریسک بسیار پایین‌تر ابتلا به عفونت یا خونریزی
عدم نیاز به بستری طولانی‌مدت در بیمارستان
نیاز نداشتن به برش استخوان یا پیچ و پلاک‌گذاری در اغلب موارد
حفظ ساختار طبیعی مهره‌ها و دیسک‌های گردنی
تصاویر دقیق و بزرگ‌نمایی شده از محل دیسک برای افزایش دقت پزشک
چه افرادی کاندیدای مناسب آندوسکوپی دیسک گردن هستند؟
آندوسکوپی دیسک گردن بیشتر برای بیمارانی مناسب است که دچار بیرون‌زدگی یا پارگی دیسک در ناحیه گردن شده‌اند و علائمی مانند درد مزمن در گردن انتشار درد به شانه یا بازوها بی‌حسی یا گزگز اندام فوقانی و ضعف عضلانی دارند
همچنین بیمارانی که به درمان‌های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی داروهای ضد التهاب یا تزریق استروئید پاسخ نداده‌اند و همچنان با علائم ناتوان‌کننده مواجه هستند می‌توانند گزینه مناسبی برای این روش باشند
افراد مسن یا کسانی که به دلیل بیماری‌های زمینه‌ای قادر به تحمل جراحی باز نیستند نیز می‌توانند از آندوسکوپی به عنوان راه‌حلی ایمن و موثر استفاده کنند
همچنین می‌توانید برای کسب اطلاعات درباره تزریق PRP برای درد مفاصل روی لینک کلیک کنید.
مراقبت‌های پس از آندوسکوپی دیسک گردن
پس از انجام آندوسکوپی بیمار باید به نکاتی توجه داشته باشد تا روند بهبودی به‌درستی طی شود از جمله این مراقبت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد
- استراحت نسبی در روزهای نخست پس از عمل و اجتناب از حرکات شدید گردن
- استفاده از گردنبند طبی در صورت تجویز پزشک برای کاهش فشار بر ناحیه عمل
- رعایت نکات ارگونومی در زمان نشستن خوابیدن و استفاده از تلفن همراه یا رایانه
- انجام تمرین‌های فیزیوتراپی که به تقویت عضلات گردن و اصلاح وضعیت بدنی کمک می‌کنند
- پرهیز از رانندگی کار با وسایل سنگین یا فعالیت‌های ورزشی تا زمان تأیید پزشک
- پیروی دقیق از برنامه دارویی تجویز شده و حضور در جلسات پیگیری بعد از عمل
عوارض احتمالی آندوسکوپی دیسک گردن
اگرچه این روش یکی از ایمن‌ترین شیوه‌های درمان مشکلات دیسک گردنی به شمار می‌رود اما ممکن است با عوارضی نادر همراه باشد که بیشتر آن‌ها قابل کنترل هستند از جمله این عوارض می‌توان به درد موقتی در محل برش احتمال عفونت تورم خفیف یا واکنش به بی‌حسی اشاره کرد
در موارد بسیار نادر ممکن است بیمار پس از مدتی با بازگشت علائم مواجه شود که در این صورت نیاز به بررسی مجدد توسط پزشک وجود دارد احتمال آسیب به اعصاب در این روش بسیار پایین است اما انتخاب یک پزشک با تجربه و مهارت بالا نقش مهمی در کاهش این ریسک دارد
مقایسه آندوسکوپی با جراحی باز گردن
در جراحی‌های سنتی دیسک گردن نیاز به ایجاد برش‌های بزرگ و برداشتن بخشی از استخوان وجود دارد که موجب درد بیشتر دوران نقاهت طولانی‌تر و احتمال عوارض بالاتر می‌شود در حالی که در آندوسکوپی تمام این عوامل به حداقل می‌رسد
از نظر زیبایی ظاهری نیز آندوسکوپی بهتر است چرا که تنها با یک برش کوچک انجام می‌شود و زخم قابل توجهی باقی نمی‌گذارد همچنین هزینه کلی این روش در بسیاری از موارد پایین‌تر از جراحی باز است چرا که مدت زمان بستری و استفاده از تجهیزات جراحی کاهش می‌یابد
نتیجه‌گیری
آندوسکوپی دیسک گردن به عنوان یک روش نوآورانه و کم تهاجمی در درمان مشکلات دیسک گردنی توانسته جایگاه ویژه‌ای در طب مدرن بیابد این روش با حفظ ساختار طبیعی ستون فقرات کاهش عوارض پس از عمل و تسریع روند بهبودی به بیماران این امکان را می‌دهد که بدون نگرانی از درد و محدودیت‌های جراحی‌های بزرگ زندگی عادی خود را از سر گیرند
توصیه می‌شود بیماران پیش از انتخاب این روش با پزشک متخصص ستون فقرات مشورت کرده و تمام جوانب از جمله علائم شرایط سلامتی سوابق درمانی و نتایج تصویربرداری‌ها را مورد بررسی قرار دهند انتخاب صحیح بیمار و انجام دقیق و تخصصی این روش نقش کلیدی در موفقیت درمان و بازگشت سریع بیمار به زندگی روزمره ایفا می‌کند
