در این مقاله از دکتر صنعت کار، به صورت مفصل به بررسی اوزون درمانی دیسک گردن، مکانیزم عملکرد آن، مزایا، موارد کاربرد، نتایج بالینی و مراقبت‌های قبل و بعد از درمان پرداخته می‌شود تا راهنمایی کامل و جامع برای بیماران و علاقه‌مندان به این روش درمانی ارائه شود.
دیسک گردن یکی از مشکلات شایع ستون فقرات در ناحیه گردنی است که می‌تواند باعث درد شدید، بی‌حسی اندام فوقانی و محدودیت حرکت شود. این عارضه به دلایل مختلفی از جمله فشارهای مداوم به مهره‌های گردن، آسیب‌های ورزشی، ضربه‌های ناگهانی یا فرسایش تدریجی دیسک بین مهره‌ای ایجاد می‌شود. با پیشرفت علم پزشکی روش‌های درمانی متعددی برای این بیماری به وجود آمده‌اند که یکی از روش‌های نوین و کم‌تهاجمی آن اوزون‌درمانی است.
اوزون درمانی دیسک گردن روشی است که با استفاده از تزریق گاز اوزون به صورت کنترل‌شده در ناحیه اطراف دیسک آسیب‌دیده می‌تواند باعث کاهش التهاب، بهبود گردش خون و بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده شود. این روش که در سال‌های اخیر در مراکز درمانی پیشرفته دنیا و ایران مورد استفاده قرار گرفته، به دلیل اثربخشی بالا و کم‌عارضه بودن مورد توجه بیماران و پزشکان قرار گرفته است.
دیسک گردن چیست و چرا به درمان نیاز دارد؟
ستون فقرات گردنی از چندین مهره تشکیل شده است که بین هر دو مهره یک دیسک قرار دارد. این دیسک‌ها مانند ضربه‌گیر عمل می‌کنند و به حرکت نرم و روان گردن کمک می‌کنند. گاهی بر اثر عوامل مختلف این دیسک‌ها دچار پارگی یا بیرون‌زدگی می‌شوند که به آن فتق دیسک گردن گفته می‌شود. در این حالت ماده ژلاتینی داخل دیسک به بیرون نشت کرده و به ریشه‌های عصبی فشار وارد می‌کند.
علائم دیسک گردن ممکن است شامل درد در ناحیه گردن، شانه، بازو و دست، بی‌حسی انگشتان، سردرد و محدودیت حرکتی گردن باشد. شدت این علائم بسته به میزان بیرون‌زدگی دیسک و محل آن متفاوت است. اگر این مشکل به موقع درمان نشود می‌تواند به اختلالات حرکتی دائمی یا دردهای مزمن تبدیل شود.
اوزون‌درمانی چیست و چگونه عمل می‌کند؟
اوزون گازی است که از سه اتم اکسیژن تشکیل شده و خواص ضد التهابی، ضدعفونی‌کننده و ترمیم‌کننده دارد. در اوزون درمانی دیسک گردن از این گاز به صورت ترکیبی با اکسیژن و در دوزهای مشخص استفاده می‌شود. تزریق اوزون در ناحیه نزدیک دیسک گردن با هدف کاهش التهاب، مهار فرآیندهای اکسیداتیو و تحریک فرآیند ترمیم بافتی انجام می‌شود.
مکانیزم اثر اوزون در دیسک گردن به چند صورت عمل می‌کند. نخست این که باعث کاهش حجم دیسک آسیب‌دیده و فشار بر ریشه‌های عصبی می‌شود. دوم آن که جریان خون و اکسیژن‌رسانی به ناحیه آسیب‌دیده را افزایش می‌دهد. سوم این که به کاهش درد از طریق تأثیر بر گیرنده‌های درد کمک می‌کند. در نهایت نیز اوزون با خاصیت ضدمیکروبی خود محیط التهابی ناحیه را کنترل می‌نماید.
فرآیند انجام اوزون‌درمانی دیسک گردن
برای انجام اوزون‌درمانی نیاز به مراجعه به مرکز درمانی مجهز و تحت نظر پزشک متخصص است. ابتدا بیمار توسط پزشک مورد معاینه دقیق قرار می‌گیرد و نتایج تصویربرداری مانند ام آر آی یا سی تی اسکن بررسی می‌شود. در صورت تأیید صلاحیت بیمار برای این روش درمانی، تزریق اوزون به صورت سرپایی و بدون نیاز به بیهوشی انجام می‌گیرد.
در حین انجام درمان پزشک با استفاده از دستگاه تصویربرداری مانند فلوروسکوپی یا سونوگرافی، محل دقیق تزریق را تعیین کرده و مقدار مشخصی از مخلوط اوزون و اکسیژن را به ناحیه اطراف دیسک تزریق می‌کند. کل فرایند معمولاً در مدت کوتاه و بدون درد یا با حداقل ناراحتی انجام می‌شود و بیمار پس از مدتی کوتاه می‌تواند به منزل بازگردد.
مزایای اوزون‌درمانی نسبت به جراحی
یکی از دلایل محبوبیت اوزون‌درمانی این است که بسیاری از بیماران با وجود درد شدید علاقه‌ای به جراحی باز ندارند یا شرایط جسمی آنها برای انجام جراحی مناسب نیست. در چنین شرایطی اوزون‌درمانی می‌تواند جایگزین مناسبی برای درمان‌های پرخطر باشد.
مزایای این روش عبارتند از
عدم نیاز به بیهوشی
عدم نیاز به بستری شدن
دوره نقاهت کوتاه
عوارض جانبی بسیار کم
امکان تکرار درمان در صورت نیاز
افزایش کیفیت زندگی بدون نیاز به داروهای مداوم
کاهش هزینه‌های درمانی در مقایسه با جراحی
چه بیمارانی کاندید مناسبی برای اوزون‌درمانی هستند؟
بیمارانی که دچار دیسک خفیف تا متوسط گردن هستند و با درمان‌های دارویی یا فیزیوتراپی بهبود نیافته‌اند گزینه مناسبی برای این روش محسوب می‌شوند. همچنین افرادی که سابقه بیماری قلبی دیابت فشار خون یا مشکلاتی دارند که مانع از انجام جراحی می‌شوند نیز می‌توانند از این روش بهره ببرند.
البته تشخیص قطعی نیاز به معاینه پزشک متخصص و بررسی دقیق تصاویر پزشکی دارد و نمی‌توان به صورت خودسرانه تصمیم به انجام این درمان گرفت.
نتایج بالینی اوزون‌درمانی در درمان دیسک گردن
بر اساس مطالعات متعدد علمی و گزارش‌های بالینی، درصد بالایی از بیماران پس از انجام اوزون‌درمانی دیسک گردن کاهش قابل‌توجهی در شدت درد و علائم عصبی خود تجربه کرده‌اند. این نتایج معمولاً در فاصله چند روز تا چند هفته پس از درمان قابل مشاهده هستند.
در برخی موارد تنها یک جلسه درمان کافی بوده است، در حالی که در مواردی خاص ممکن است نیاز به تکرار درمان با فاصله مشخص باشد. بسیاری از بیماران پس از درمان قادر به بازگشت به کار و فعالیت‌های روزمره خود شده‌اند بدون آن که نیاز به جراحی داشته باشند.
همچنین می‌توانید برای کسب اطلاعات درباره طب سوزنی درمان درد موضعی روی لینک کلیک کنید.
مراقبت‌های قبل و بعد از اوزون‌درمانی
قبل از انجام درمان پزشک ممکن است دستوراتی مانند پرهیز از مصرف برخی داروها یا خوردن غذاهای خاصی بدهد. همچنین انجام تصویربرداری‌های تشخیصی و آزمایش‌های پایه‌ای ممکن است ضرورت داشته باشد.
پس از درمان نیز بهتر است بیمار تا چند روز از انجام فعالیت‌های سنگین پرهیز کند و دستورات پزشکی را به دقت رعایت نماید. ممکن است فیزیوتراپی یا تمرینات حرکتی خاصی پس از درمان برای تقویت عضلات گردن و پیشگیری از بازگشت درد توصیه شود.
مقایسه اوزون‌درمانی با روش‌های دیگر درمان دیسک گردن
درمان دیسک گردن به روش‌های متنوعی انجام می‌شود که شامل دارودرمانی، فیزیوتراپی، طب سوزنی، تزریق کورتون و در نهایت جراحی است. در میان این روش‌ها، اوزون‌درمانی روشی میان‌افزار و کم‌تهاجمی است که در صورت انتخاب درست می‌تواند جایگزین مؤثری برای جراحی باشد.
از نظر هزینه، دوره نقاهت و میزان رضایت بیماران، اوزون‌درمانی در ردیف درمان‌های موفق قرار گرفته است و روز به روز بر تعداد مراکز درمانی ارائه‌دهنده این روش افزوده می‌شود.
نکات کلیدی برای انتخاب مرکز معتبر اوزون‌درمانی
برای بهره‌گیری از فواید اوزون‌درمانی باید به پزشک متخصص درد و مرکز درمانی مجهز مراجعه کرد. استفاده از تجهیزات دقیق تصویربرداری، رعایت اصول استریل، مهارت پزشک در تزریق و پیگیری‌های پس از درمان از عوامل مؤثر در موفقیت این روش هستند.
از مراجعه به افراد غیرمتخصص یا مراکزی که فاقد مجوزهای لازم هستند باید خودداری شود. همچنین بیماران باید در انتخاب پزشک معالج دقت کرده و سوابق علمی و تجربه وی را مورد توجه قرار دهند.
نتیجه‌گیری
اوزون درمانی دیسک گردن روشی نوین، کم‌تهاجمی و موثر برای درمان دردهای ناشی از فتق دیسک در ناحیه گردن است. این روش با استفاده از خواص منحصر به فرد گاز اوزون می‌تواند به کاهش التهاب، کاهش فشار بر اعصاب و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده کمک کند. با توجه به مزایای فراوانی مانند عدم نیاز به جراحی، دوران نقاهت کوتاه، عوارض کم و اثربخشی بالا، اوزون‌درمانی به عنوان یکی از گزینه‌های مهم در درمان دردهای گردنی شناخته می‌شود.
البته لازم است که این درمان تحت نظر پزشک متخصص درد و در مراکز معتبر انجام گیرد تا بیشترین اثربخشی و کمترین خطر برای بیمار تضمین شود. با انتخاب درست مسیر درمان، بسیاری از بیماران می‌توانند از دردهای مزمن رهایی یافته و به زندگی فعال و سالم بازگردند.
