دیسک کمر یکی از شایع‌ترین علت‌های دردهای ناحیه کمر است که می‌تواند کیفیت زندگی فرد را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. درد ناشی از دیسک کمر معمولاً به دلیل تحریک یا فشار روی ریشه‌های عصبی اتفاق می‌افتد و می‌تواند به صورت دردهای تیرکشنده، بی‌حسی یا ضعف در پاها ظاهر شود. درمان‌های مختلفی برای کاهش این درد وجود دارد که یکی از آنها بلوک عصبی دیسک کمر است.
در این مقاله از دکتر صنعت کار ، به بررسی بلوک عصبی دیسک کمر، نحوه انجام آن، فواید و عوارض آن می‌پردازیم.
دیسک کمر و علت درد
دیسک‌ها ساختارهای ژلاتینی بین مهره‌های ستون فقرات هستند که نقش ضربه‌گیر و انعطاف‌پذیری ستون فقرات را دارند. با افزایش سن، فشارهای مکرر یا آسیب‌های ناگهانی، دیسک‌ها دچار آسیب، ترک یا بیرون‌زدگی می‌شوند. این بیرون‌زدگی یا فتق دیسک ممکن است روی ریشه‌های عصبی فشار وارد کند و موجب درد، بی‌حسی و ضعف عضلانی شود.
بلوک عصبی چیست؟
بلوک عصبی نوعی روش درمانی است که در آن ماده بی‌حس‌کننده و گاهی داروهای ضد التهاب مانند کورتون به نزدیکی عصب‌های درگیر تزریق می‌شود تا التهاب و تحریک عصب کاهش یافته و درد تسکین پیدا کند. این روش می‌تواند به عنوان بخشی از درمان‌های غیرجراحی دیسک کمر استفاده شود.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد درمان دیسک کمر با سلول‌های بنیادی به این لینک مراجعه نمایید.
انواع بلوک عصبی دیسک کمر
۱. بلوک ریشه عصبی (Epidural steroid injection): این روش شامل تزریق دارو به فضای اپیدورال در نزدیکی ریشه عصبی آسیب‌دیده است که شایع‌ترین نوع بلوک برای دیسک کمر محسوب می‌شود.
۲. بلوک مفصل فاست: این بلوک روی مفاصل بین مهره‌ای انجام می‌شود و می‌تواند در مواردی که درد از این مفاصل ناشی می‌شود مفید باشد.
۳. بلوک گانگلیون ریشه دمی: در مواردی که درد شدید باشد و منشاء عصبی مشخص باشد، این نوع بلوک با هدف تسکین درد مزمن انجام می‌شود.
نحوه انجام بلوک عصبی
انجام بلوک عصبی معمولاً تحت هدایت دستگاه فلوروسکوپی (رادیوگرافی زنده) یا سونوگرافی است. ابتدا ناحیه مورد نظر ضدعفونی شده و سپس سوزن به دقت در نزدیکی عصب یا فضای اپیدورال وارد می‌شود. پس از اطمینان از محل صحیح، دارو تزریق می‌گردد. کل فرآیند معمولاً کمتر از ۳۰ دقیقه طول می‌کشد و نیاز به بی‌هوشی عمومی ندارد.
مزایای بلوک عصبی دیسک کمر
- کاهش سریع و موثر درد
- کاهش نیاز به داروهای خوراکی و تزریقی طولانی‌مدت
- امکان انجام در محیط سرپایی
- کمک به تشخیص دقیق محل درد
- افزایش توانایی انجام فعالیت‌های روزمره و تسریع در روند فیزیوتراپی
عوارض و خطرات بلوک عصبی
مانند هر روش تهاجمی، بلوک عصبی نیز ممکن است عوارضی داشته باشد که شامل موارد زیر است:
- درد محل تزریق
- عفونت
- خونریزی
- واکنش‌های آلرژیک به دارو
- آسیب عصبی نادر
- سردرد پس از تزریق
البته با رعایت نکات بهداشتی و تکنیک صحیح، ریسک عوارض بسیار پایین است.
چه کسانی کاندید مناسبی برای بلوک عصبی هستند؟
- افرادی که درد شدید و مقاوم به داروهای خوراکی دارند
- بیمارانی که نمی‌خواهند یا نمی‌توانند جراحی انجام دهند
- کسانی که درد به عصب مشخصی مرتبط است
- بیمارانی که علاوه بر درد، دچار اختلالات حرکتی یا حسی خفیف هستند
نتیجه‌گیری
بلوک عصبی دیسک کمر یکی از روش‌های موثر و کم‌تهاجمی برای تسکین درد ناشی از دیسک کمر است. این روش می‌تواند به طور موقت یا بلندمدت درد را کاهش داده و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد. انتخاب روش درمانی مناسب باید با مشورت پزشک متخصص درد و بررسی کامل شرایط بیمار انجام شود.
