درد شانه چپ و قلب یکی از نشانه‌هایی است که گاهی می‌تواند اهمیت حیاتی داشته باشد. بسیاری از افراد وقتی دچار درد در ناحیه شانه چپ می‌شوند، به‌ویژه اگر این درد ناگهانی یا شدید باشد، نگران ارتباط آن با بیماری‌های قلبی می‌شوند. این نگرانی بی‌دلیل نیست؛ چرا که در برخی موارد درد شانه چپ می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات قلبی مانند حمله قلبی باشد. در این مقاله دکتر صنعت کار به بررسی کامل رابطه درد شانه چپ با قلب، علائم هشداردهنده، تفاوت درد قلبی با درد عضلانی، روش‌های تشخیص و اقدامات درمانی می‌پردازیم.
درد شانه چپ و قلب
مفهوم درد ارجاعی و نقش آن در درد شانه چپ
بدن انسان از طریق شبکه‌های عصبی مختلف، گاهی درد ناشی از یک اندام داخلی را در نقطه‌ای دورتر احساس می‌کند که به آن «درد ارجاعی» می‌گویند. در مورد قلب، عصب‌هایی که از ناحیه قلب منشأ می‌گیرند با اعصاب شانه چپ و بازوی چپ در ارتباط هستند. به همین دلیل در برخی بیماری‌های قلبی، درد ممکن است به شانه چپ، گردن، فک یا بازوی چپ انتشار پیدا کند.
چه بیماری‌های قلبی با درد شانه چپ همراه‌اند؟
چندین مشکل قلبی وجود دارد که می‌تواند باعث بروز درد شانه چپ شود. مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر است:
حمله قلبی (سکته قلبی)
حمله قلبی زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به بخشی از عضله قلب مسدود شود. این وضعیت معمولاً به دلیل بسته شدن یک یا چند عروق کرونری ایجاد می‌شود. درد ناشی از حمله قلبی اغلب در ناحیه قفسه سینه شروع می‌شود و به شانه چپ، بازوی چپ، گردن یا فک منتشر می‌شود.
آنژین صدری
آنژین نوعی درد قلبی است که به دلیل کاهش موقت جریان خون به عضله قلب رخ می‌دهد. این درد معمولاً با فعالیت بدنی یا استرس ایجاد می‌شود و با استراحت یا مصرف نیتروگلیسیرین کاهش می‌یابد. درد آنژینی می‌تواند به شانه چپ انتشار یابد.
پریکاردیت
پریکاردیت یا التهاب پرده اطراف قلب می‌تواند باعث درد قفسه سینه شود که گاهی به شانه چپ و گردن می‌زند. این درد معمولاً با تغییر وضعیت بدن یا تنفس عمیق تغییر می‌کند.
علائم همراه درد شانه چپ قلبی
شناخت علائم همراه بسیار مهم است تا درد شانه چپ با منشأ قلبی را از دردهای عضلانی یا اسکلتی تشخیص دهید. علائم هشداردهنده حمله قلبی عبارتند از:
احساس فشار یا سنگینی در قفسه سینه
درد یا ناراحتی که به بازوی چپ، گردن، فک یا پشت انتشار می‌یابد
تعریق سرد
تنگی نفس
تهوع یا استفراغ
سرگیجه یا احساس سبکی سر
اضطراب شدید یا احساس مرگ قریب‌الوقوع
اگر درد شانه چپ همراه با هر یک از این علائم باشد، مراجعه فوری به اورژانس ضروری است.
تفاوت درد قلبی با درد عضلانی شانه
گاهی درد شانه چپ به دلیل مشکلات عضلانی مانند کشیدگی عضله، التهاب تاندون یا بورسیت است. دردهای عضلانی معمولاً با حرکت شانه تغییر می‌کنند، یعنی با بالا بردن بازو، چرخش یا فشار مستقیم شدت درد کم یا زیاد می‌شود.که میتوانید درمان درد شانه را با حرکات اصلاحی و ورزش درمانی شروع کنید در حالی که درد قلبی معمولاً با حرکت شانه تغییر نمی‌کند و اغلب با فعالیت بدنی یا استرس تشدید می‌شود.
تفاوت درد قلبی با درد عضلانی شانه
نقش عوامل خطر در درد شانه چپ قلبی
برخی افراد بیشتر در معرض حمله قلبی هستند. عواملی مانند سن بالا، جنسیت مردانه، سابقه خانوادگی بیماری قلبی، فشار خون بالا، کلسترول بالا، دیابت، چاقی، سیگار کشیدن و استرس مزمن احتمال بروز مشکلات قلبی را افزایش می‌دهند. افرادی که این عوامل خطر را دارند باید نسبت به درد شانه چپ بیشتر حساس باشند.
روش‌های تشخیص علت درد شانه چپ
تشخیص اینکه آیا درد شانه چپ منشاء قلبی دارد یا خیر، نیاز به معاینه دقیق پزشکی دارد. مراحل تشخیص معمولاً شامل موارد زیر است:
معاینه بالینی
پزشک علائم حیاتی مانند فشار خون، ضربان قلب و اکسیژن خون را بررسی می‌کند و از بیمار درباره شدت و زمان‌بندی درد می‌پرسد.
نوار قلب (ECG)
نوار قلب یکی از اصلی‌ترین آزمایش‌ها برای تشخیص حمله قلبی است و می‌تواند تغییرات الکتریکی عضله قلب را نشان دهد.
آزمایش خون
برخی مارکرهای خونی مانند تروپونین در صورت آسیب به عضله قلب افزایش می‌یابند و به تشخیص کمک می‌کنند.
تصویربرداری
در موارد خاص ممکن است اکوکاردیوگرافی، آنژیوگرافی یا سی‌تی‌آنژیو برای ارزیابی عروق کرونری لازم باشد.
اقدامات اورژانسی هنگام درد شانه چپ مشکوک به حمله قلبی
اگر فردی دچار درد شانه چپ همراه با علائم هشداردهنده حمله قلبی شد:
باید فوراً با اورژانس تماس گرفته شود.
فرد در وضعیت نیمه نشسته قرار گیرد.
لباس‌های تنگ باز شود.
اگر داروی نیتروگلیسیرین دارد طبق دستور مصرف شود.
از دادن غذا یا نوشیدنی اجتناب شود.
درمان درد شانه چپ ناشی از مشکلات قلبی
درمان بستگی به علت اصلی دارد. در حمله قلبی ممکن است اقدامات اورژانسی شامل باز کردن عروق کرونری با دارو یا آنژیوپلاستی و در صورت نیاز جراحی بای‌پس انجام شود. برای آنژین مزمن داروهایی مانند نیتروگلیسیرین، بتابلوکرها یا مهارکننده‌های ACE تجویز می‌شود.
درمان درد شانه چپ ناشی از مشکلات قلبی
درمان درد شانه چپ غیر قلبی
اگر تشخیص داده شود که درد شانه چپ ناشی از مشکلات عضلانی یا اسکلتی است، درمان شامل استراحت، کمپرس گرم یا سرد، داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی، فیزیوتراپی و تمرینات کششی خواهد بود.
نقش پیشگیری و تغییر سبک زندگی
برای کاهش خطر بیماری‌های قلبی و در نتیجه درد شانه چپ ناشی از قلب، رعایت موارد زیر توصیه می‌شود:
تغذیه سالم و کم‌چرب
ترک سیگار
ورزش منظم
کنترل فشار خون و کلسترول
مدیریت استرس
انجام معاینات دوره‌ای قلب به‌ویژه در افراد پرخطر
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر درد شانه چپ ناگهانی، شدید و همراه با علائم قلبی باشد باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد. همچنین اگر درد مکرر است یا با فعالیت بدنی تشدید می‌شود، بررسی تخصصی ضروری است.
نتیجه‌گیری
درد شانه چپ می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ اما در برخی موارد نشانه‌ای جدی از بیماری‌های قلبی مانند حمله قلبی است. شناخت تفاوت‌های درد قلبی و عضلانی، توجه به علائم همراه و مراجعه به‌موقع به پزشک می‌تواند جان فرد را نجات دهد. در صورت بروز درد شانه چپ غیرعادی، بهتر است محتاط باشید و از تشخیص و درمان خودسرانه پرهیز کنید.
