در حوزه بیماریهای ستون فقرات و مشکلات مربوط به دیسکهای بین مهرهای، واژههای مختلفی مانند برآمدگی دیسک و بیرونزدگی دیسک استفاده میشوند اما بسیاری از افراد به اشتباه این دو واژه را به جای یکدیگر به کار میبرند در حالی که این دو عارضه تفاوتهایی دارند که آگاهی از آنها میتواند در انتخاب درمان و درک بهتر مشکل فرد موثر باشد. در این مقاله از دکتر صنعت کار، به بررسی تفاوتهای برآمدگی دیسک و بیرونزدگی دیسک پرداخته خواهد شد علاوه بر این علائم درمانها و روشهای پیشگیری از این دو مشکل بررسی میشود تا به خواننده کمک کند که در صورت مواجهه با چنین مشکلاتی، اطلاعات دقیقتری داشته باشد.
برآمدگی دیسک چیست؟
برآمدگی دیسک زمانی رخ میدهد که دیسک بین مهرهای از حالت طبیعی خود بهطور جزئی بیرون بزند اما این بیرونزدگی بسیار محدود و در مرحله ابتدایی است به عبارت دیگر در برآمدگی دیسک، لایه خارجی دیسک به شکلی از حالت طبیعی خود خارج میشود اما هنوز هیچ فشار زیادی به اعصاب اطراف وارد نمیکند و ساختار دیسک به طور کامل تغییر نکرده است در این مرحله فرد معمولاً احساس درد کمتری دارد و علائم بیماری کمتر آشکار است
برآمدگی دیسک بیشتر در مراحل اولیه فرسودگی دیسکهای بین مهرهای به وقوع میپیوندد و در بسیاری از موارد ممکن است علائم آن بهطور خودبهخود بهبود یابد بدون اینکه نیاز به درمان خاصی باشد در صورتی که برآمدگی دیسک بهطور مؤثر کنترل نشود، ممکن است به بیرونزدگی دیسک تبدیل شود
بیرونزدگی دیسک چیست؟
بیرونزدگی دیسک یک وضعیت پیشرفتهتر است که زمانی رخ میدهد که دیسک بین مهرهای به طور کامل از لایه خارجی خود بیرون زده و فشار زیادی به اعصاب مجاور وارد میکند این حالت میتواند موجب درد شدید، بیحسی و ضعف در اندامها شود و حتی بر عملکرد روزانه فرد تأثیر بگذارد
در بیرونزدگی دیسک، بخش مرکزی دیسک که نرم و ژلهمانند است، از لایه خارجی خود بیرون میآید و به مجرای عصبی فشار وارد میکند این فشار باعث تحریک اعصاب شده و ممکن است درد شدیدی را به همراه داشته باشد که در برخی موارد به سایر نواحی بدن مانند پاها نیز منتشر میشود به همین دلیل بیرونزدگی دیسک نسبت به برآمدگی دیسک وضعیت پیچیدهتری است که نیاز به درمانهای خاص دارد
تفاوتهای اصلی برآمدگی دیسک و بیرونزدگی دیسک
حال که با تعریف برآمدگی دیسک و بیرونزدگی دیسک آشنا شدیم، لازم است تفاوتهای کلیدی این دو حالت را بررسی کنیم تفاوتهای اصلی این دو مشکل عبارتند از:
شدت آسیب به دیسک
در برآمدگی دیسک، تغییرات در دیسک بسیار محدود است و هنوز لایه خارجی دیسک به طور کامل پاره نشده است اما در بیرونزدگی دیسک، دیسک به طور کامل از لایه خارجی خود بیرون زده و فشار زیادی به اعصاب وارد میکند
علائم بالینی
در برآمدگی دیسک، ممکن است فرد علائم کمی مانند درد خفیف یا محدودیت در حرکت داشته باشد اما در بیرونزدگی دیسک علائم میتوانند شدیدتر باشند و درد میتواند به پاها یا سایر نواحی بدن منتشر شود همچنین در بیرونزدگی دیسک، بیحسی و ضعف در اندامها نیز شایعتر است
درمان و مراقبتها
در برآمدگی دیسک، درمانها معمولاً شامل استراحت، فیزیوتراپی و داروهای ضد درد است و در بسیاری از موارد، بدون نیاز به درمانهای جراحی بهبود مییابد اما در بیرونزدگی دیسک، درمان ممکن است شامل مداخلات جدیتری مانند جراحی، تزریق استروئید یا درمانهای فیزیوتراپی پیشرفته باشد
پیشآگهی و نتایج بهبودی
در برآمدگی دیسک، پیشآگهی معمولاً مثبت است و بسیاری از افراد پس از درمانهای محافظهکارانه مانند فیزیوتراپی و داروهای ضد درد بهبود مییابند اما در بیرونزدگی دیسک، بستگی به شدت آسیب و فشار وارد شده به اعصاب، روند بهبود میتواند پیچیدهتر باشد و گاهی به جراحی نیاز است
همچنین میتوانید برای کسب اطلاعات درباره درمان درد کمر بدون جراحی روی لینک کلیک کنید.
علل بروز برآمدگی و بیرونزدگی دیسک
برآمدگی و بیرونزدگی دیسک میتوانند به دلایل مختلفی به وجود آیند برخی از این علل عبارتند از:
فرسایش و کهولت سن
با بالا رفتن سن، دیسکهای بین مهرهای از حالت طبیعی خود خارج شده و خاصیت ارتجاعی خود را از دست میدهند این فرسایش میتواند منجر به برآمدگی یا بیرونزدگی دیسک شود
حمل بارهای سنگین
حمل بارهای سنگین بهطور مکرر میتواند فشار زیادی به ستون فقرات وارد کرده و باعث آسیب به دیسکها شود
آسیبهای فیزیکی
تصادفات یا آسیبهای ورزشی میتوانند به دیسکها فشار بیاورند و باعث بیرونزدگی یا برآمدگی آنها شوند
نشیمن طولانیمدت یا وضعیتهای نادرست بدنی
نشستن طولانیمدت در وضعیتهای نادرست میتواند به دیسکها فشار وارد کند و باعث بروز مشکلاتی مانند برآمدگی یا بیرونزدگی دیسک شود
درمانهای موجود برای برآمدگی و بیرونزدگی دیسک
درمانهای برآمدگی دیسک و بیرونزدگی دیسک شامل روشهای مختلفی هستند که بسته به شدت و نوع آسیب انتخاب میشوند این درمانها میتوانند شامل موارد زیر باشند:
درمانهای غیرجراحی
این درمانها شامل فیزیوتراپی، داروهای ضد درد، استفاده از کیسههای یخ یا گرما برای کاهش درد و تورم و تمرینات تقویتی برای تقویت عضلات پشتی و شکم است
تزریقات استروئیدی
در برخی موارد، تزریق استروئید به ناحیه آسیبدیده میتواند التهاب و درد را کاهش دهد و به تسکین علائم کمک کند
جراحی
در صورتی که درمانهای غیرجراحی مؤثر نباشند یا علائم شدیدتر شوند، ممکن است جراحی برای درمان بیرونزدگی دیسک مورد نیاز باشد این عمل شامل برداشتن بخشی از دیسک آسیبدیده یا انجام جراحیهای پیشرفتهتر مانند دیسککتومی است
پیشگیری از برآمدگی و بیرونزدگی دیسک
پیشگیری از مشکلات دیسکهای بین مهرهای با رعایت نکات بهداشتی و ورزشی امکانپذیر است برخی از اقدامات پیشگیرانه شامل موارد زیر است:
حفظ وزن مناسب
چاقی میتواند فشار زیادی به دیسکها وارد کند بنابراین کاهش وزن میتواند خطر بروز مشکلات دیسک را کاهش دهد
تمرینات منظم
ورزشهای تقویتی برای تقویت عضلات کمر و شکم به حمایت از ستون فقرات کمک میکند و فشار روی دیسکها را کاهش میدهد
پرهیز از حرکات ناگهانی
انجام حرکات سریع یا بلند کردن اجسام سنگین به صورت ناگهانی میتواند به دیسکهای بین مهرهای آسیب بزند
استراحت و خواب مناسب
استراحت و خواب در وضعیت مناسب نیز به سلامت دیسکها کمک میکند
نتیجهگیری
در نهایت میتوان گفت که تفاوت بین برآمدگی دیسک و بیرونزدگی دیسک در شدت آسیب و علائم همراه با آن است برآمدگی دیسک یک تغییر اولیه و محدود در دیسک است که ممکن است بهطور طبیعی بهبود یابد اما بیرونزدگی دیسک یک مشکل پیچیدهتر است که فشار بیشتری به اعصاب وارد میکند و نیاز به درمانهای خاصتری دارد آگاهی از این تفاوتها میتواند به فرد کمک کند تا در صورت مواجهه با این مشکلات، به موقع درمان مناسب را دریافت کند و از مشکلات جدیتر جلوگیری نماید