گردن درد عصبی را چگونه درمان کنیم؟یکی از شایع‌ترین مشکلات اسکلتی-عضلانی است که اغلب افراد حداقل یک‌بار در طول زندگی تجربه می‌کنند. در بسیاری از موارد، گردن درد ناشی از گرفتگی عضلات، وضعیت بدنی نامناسب یا فشار مکانیکی است، اما در بعضی افراد منشأ اصلی درد، مشکلات عصبی است. درد عصبی گردن که معمولاً به دلیل گیر افتادن یا فشردگی ریشه‌های عصبی در ناحیه گردن رخ می‌دهد، می‌تواند علاوه بر خود گردن به شانه‌ها، بازوها و حتی انگشتان دست انتشار پیدا کند. دانستن روش‌های تشخیص، درمان و مراقبت‌های اصولی برای این نوع درد اهمیت زیادی دارد. در این مقاله دکتر صنعت کار به‌طور مفصل به علل گردن درد عصبی، راه‌های درمان دارویی، فیزیوتراپی، جراحی و نکات پیشگیرانه می‌پردازیم.
گردن درد عصبی را چگونه درمان کنیم؟
گردن درد عصبی چیست و چگونه ایجاد می‌شود؟
گردن انسان دارای ۷ مهره گردنی، دیسک‌های بین‌مهره‌ای، رباط‌ها و عضلات متعدد است. از بین این مهره‌ها اعصاب نخاعی گردنی خارج می‌شوند که حس و حرکت شانه‌ها و بازوها را کنترل می‌کنند. اگر به هر دلیلی مانند فتق دیسک گردن، آرتروز مهره‌ها یا تنگی کانال نخاعی فشار غیرطبیعی به این اعصاب وارد شود، درد عصبی ایجاد می‌شود که ممکن است با علائمی مانند گزگز، بی‌حسی یا ضعف عضلانی همراه باشد.
علائم گردن درد عصبی را چگونه تشخیص دهیم؟
تشخیص گردن درد عصبی از دردهای ساده عضلانی اهمیت زیادی دارد. در گردن درد عصبی، درد اغلب تیرکشنده است و از ناحیه گردن به بازو، ساعد یا حتی انگشتان دست گسترش می‌یابد. بی‌حسی، سوزن‌سوزن شدن، ضعف عضلات بازو یا دست و درد شبانه از علائم شایع است. در حالی‌که در گردن درد عضلانی، درد بیشتر موضعی است و با فشار به عضله دردناک، شدت می‌گیرد.
فتق دیسک گردن؛ علت شایع درد عصبی گردن
یکی از مهم‌ترین علل گردن درد عصبی، فتق دیسک گردنی است. دیسک‌های بین‌مهره‌ای مانند بالشتک عمل می‌کنند. در صورت پارگی یا بیرون‌زدگی دیسک، بخشی از آن می‌تواند به ریشه عصبی فشار وارد کند. این وضعیت معمولاً در سنین میانسالی دیده می‌شود و ممکن است با حرکات ناگهانی گردن یا آسیب‌های ورزشی تشدید شود.
فتق دیسک گردن؛ علت شایع درد عصبی گردن
آرتروز گردن و تنگی کانال نخاعی
با افزایش سن، مفاصل و دیسک‌های گردنی دچار فرسایش می‌شوند. این وضعیت می‌تواند باعث باریک شدن فضای عبور اعصاب (تنگی کانال نخاعی) شود. تنگی کانال معمولاً تدریجی است و ممکن است باعث درد مزمن گردن، ضعف و حتی مشکلات تعادلی شود.
آرتروز گردن و تنگی کانال نخاعی
نقش وضعیت بدنی در تشدید درد عصبی گردن
وضعیت بدنی نامناسب، کار طولانی با کامپیوتر، نگاه مداوم به گوشی موبایل یا رانندگی طولانی‌مدت می‌تواند فشار غیرطبیعی به مهره‌های گردن وارد کند و مشکلات عصبی را تشدید کند. اصلاح سبک زندگی و رعایت اصول ارگونومی نقش کلیدی در درمان و پیشگیری دارد.
روش‌های تشخیص گردن درد عصبی
تشخیص دقیق گردن درد عصبی به‌کمک معاینه بالینی دقیق و تصویربرداری انجام می‌شود. پزشک علائم عصبی مانند ضعف عضلانی، تغییرات رفلکس‌ها یا بی‌حسی را بررسی می‌کند. در صورت نیاز MRI گردن برای شناسایی فتق دیسک، آرتروز یا درمان تنگی کانال نخاعی گردن انجام می‌شود. نوار عصب و عضله نیز در برخی بیماران کمک‌کننده است.
درمان دارویی گردن درد عصبی
اولین مرحله درمان معمولا شامل مصرف داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن است که التهاب اطراف ریشه عصبی را کاهش می‌دهد. در برخی بیماران داروهای ضدتشنج مانند گاباپنتین و پره‌گابالین یا داروهای ضدافسردگی سه‌حلقه‌ای برای کنترل دردهای نوروپاتیک تجویز می‌شود. شل‌کننده‌های عضلانی در کاهش اسپاسم عضلانی کمک می‌کنند.
تزریق‌های تخصصی برای درد عصبی گردن
در مواردی که درد شدید و مقاوم به دارو باشد، تزریق استروئید در فضای اپیدورال یا اطراف ریشه عصبی انجام می‌شود. این تزریق‌ها التهاب را کاهش داده و موقتاً درد را تسکین می‌دهند. تزریق باید تحت هدایت تصویربرداری و توسط پزشک مجرب انجام شود.
نقش فیزیوتراپی در درمان گردن درد عصبی
فیزیوتراپی یکی از مؤثرترین درمان‌های غیرجراحی گردن درد عصبی است. تمرینات کششی و تقویتی عضلات گردن، به کاهش فشار روی ریشه‌های عصبی کمک می‌کند. استفاده از گرما و سرما درمانی، الکتروتراپی، اولتراسوند و تراکشن گردنی از دیگر تکنیک‌های مفید هستند. فیزیوتراپی باید زیر نظر متخصص انجام شود تا از آسیب احتمالی جلوگیری شود.
درمان‌های خانگی برای کاهش درد عصبی گردن
در مراحل خفیف، درمان‌های خانگی می‌توانند کمک‌کننده باشند. استفاده از کمپرس گرم برای شل شدن عضلات، پرهیز از حرکات ناگهانی گردن، استفاده از بالش طبی در خواب و ماساژ ملایم گردن می‌تواند مفید باشد. رعایت وضعیت بدنی صحیح هنگام نشستن یا کار با موبایل اهمیت زیادی دارد.
چه زمانی به جراحی نیاز است؟
اگر درد گردن عصبی با درمان‌های دارویی و فیزیوتراپی کنترل نشود یا ضعف پیشرونده در عضلات بازو و دست ایجاد شود، جراحی به‌عنوان آخرین گزینه مطرح می‌شود. جراحی ممکن است شامل برداشت دیسک بیرون‌زده (دیسککتومی)، فیوژن مهره‌ها یا روش‌های کم‌تهاجمی باشد.
نقش مراقبت‌های بعد از درمان
حتی پس از بهبود درد عصبی گردن، رعایت مراقبت‌های بعدی برای جلوگیری از عود بسیار مهم است. انجام تمرینات روزانه گردن، اصلاح ارگونومی محل کار، استفاده از میز و صندلی استاندارد، محدود کردن زمان استفاده از گوشی و داشتن استراحت‌های کوتاه هنگام کار طولانی با کامپیوتر از نکات ضروری است.
تأثیر مدیریت استرس بر گردن درد عصبی
استرس‌های روانی می‌تواند اسپاسم عضلات گردن را تشدید کند و در نتیجه فشار بیشتری به اعصاب وارد شود. تمرینات ریلکسیشن، مدیتیشن، تنفس عمیق و حتی مشاوره روان‌شناسی می‌تواند نقش مهمی در کاهش شدت درد داشته باشد.
درمان‌های جایگزین و مکمل
برخی بیماران از طب سوزنی، درمان‌های دستی کایروپراکتیک یا ماساژ درمانی تخصصی برای کنترل گردن درد عصبی بهره می‌گیرند. این روش‌ها اگر به‌درستی انجام شوند، می‌توانند به کاهش درد کمک کنند، اما جایگزین درمان‌های اصلی نیستند و حتما باید زیر نظر متخصص باشند.
پیشگیری از گردن درد عصبی
اصلاح سبک زندگی مهم‌ترین عامل پیشگیری است. استفاده از بالش مناسب، پرهیز از نشستن طولانی‌مدت، تنظیم ارتفاع مانیتور، رعایت فاصله استاندارد با موبایل، تقویت عضلات گردن با ورزش‌های ساده و کنترل وزن از مهم‌ترین راهکارهای پیشگیری هستند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر گردن درد عصبی با ضعف عضلانی، کاهش حس یا مشکلات تعادلی همراه باشد، یا درد به‌طور ناگهانی و شدید بروز کند، مراجعه فوری به متخصص مغز و اعصاب ضروری است. تشخیص زودهنگام فتق دیسک یا تنگی نخاعی از آسیب‌های دائمی جلوگیری می‌کند.
نتیجه‌گیری
درمان درد گردن عصبی می‌تواند کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد، اما خوشبختانه در بسیاری از موارد با درمان‌های ترکیبی دارویی، فیزیوتراپی، مراقبت‌های خانگی و در صورت لزوم جراحی قابل کنترل است. تشخیص دقیق علت، رعایت اصول ارگونومی و سبک زندگی سالم کلید موفقیت در درمان و پیشگیری از بازگشت درد خواهد بود.
